ಪ್ರಿಯ ಓದುಗರೆ, ಜೀವನವು ಅನೇಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದು ಹೋಗುವ ಒಂದು ಭೌತಿಕ ಹಾಗೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣ. ಈ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿ, ಮೋಸ ಮಾಡಿ ಜಯಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಒಳಗೊಬ್ಬ ಸಾಕ್ಷಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೌನವಾಗಿ ಕೂತಿರುತ್ತಾನಲ್ಲ, ಅವನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿ ವಂಚನೆ ಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟ. ಆತನಿಗೂ ವಂಚನೆ ಮಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದರೆ,ಆತ ಯಾವಾಗ ಎದ್ದು ಹೋದ ಎಂಬುದು ಕೂಡ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ…!
ಈ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಎದುರಿಸುವ ನಾನಾ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ತೀರ್ಮಾನಗಳು, ಅವನ ನೈತಿಕತೆ, ಸಂಸ್ಕಾರ, ಅನುಭವ ಹಾಗೂ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.. ಈ ತೀರ್ಮಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.ಈ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆತನ ‘ಮನಸ್ಸು’ ಒಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ‘ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ’ ಅದರ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ. ಈ ರೂಪಕ ಅತ್ಯಂತ ಗಂಭೀರವಾದ ಹಾಗೂ ಜೀವನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದಾದ ತತ್ವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಸದಾ ನಮ್ಮ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಿರ್ಧಾರ ಹಾಗೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಅವರಿವರ ಮಾತು ಕೇಳಿ ನಮ್ಮ ಮನಸಾಕ್ಷಿಗೆ ವಿರುದ್ಧ ತೀರ್ಮಾನ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ತರವಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ಹೇಳುವುದು ” ಮನಸ್ಸಿನಂತೆ ಮಹಾದೇವ ” ಎಂಬ ಮಾತು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ..!
ಹೌದು ಮನಸ್ಸು ಆಂತರಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ. ಮನಸ್ಸು ಎಂದರೆ, ಕೇವಲ ಯೋಚನೆಗಳ ಭಂಡಾರವಲ್ಲ. ಅದು ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ, ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಹಾಗೂ ತೀರ್ಮಾನಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಚಿಂತನೆಗಳು, ಸಂಕೋಚಗಳು, ಖುಷಿ, ಖೇದನೆ ಲಾಲಸೆಗಳು – all combine to form an invisible yet powerful courtroom. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ನಾವೇ ಆರೋಪಿಗಳು, ನಾವೇ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾವೇ ತೀರ್ಪುಗಾರರು.
ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಎಂದರೇ, ನಮ್ಮನ್ನು ಯಾರೋ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಒಂದು ಒಳ ಧ್ವನಿ. ಆತ್ಮ ಸಾಕ್ಷಿ ಎಂದರೆ,ನಾವು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲ. ಅದು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪಿಗೆ ಪಡುವ ಪಶ್ಚಾತಾಪವಾಗಿರಬೇಕು. ಪರರಿಗೆ ಮೋಸ ಮಾಡಿ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಬದುಕಬಹುದು. ಆದರೆ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಗೆ ಮೋಸ ಮಾಡಿ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವೇ….?
ಇದೊಂದು ಆತ್ಮದ ಪ್ರಜ್ಞೆ. ಒಳ್ಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಬಲ್ಲ ಆಂತರಿಕ ಜ್ಞಾನ. ಇದು ಯಾವ ಮೌಲ್ಯಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಎಲ್ಲರೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಆತ್ಮ ಸಾಕ್ಷಿ ವಿರೋಧಿಸಬಹುದು, ಮತ್ತೆ ಕೆಲ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಜ ತಪ್ಪು ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರೂ ನಮ್ಮ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ನಮ್ಮ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಬಹುದು. ನೈತಿಕತೆ ಯಾವಾಗಲೂ ಬಾಹ್ಯ ನಿಯಮಗಳಿಂದಲ್ಲ, ಆದರೆ ಆಂತರಿಕ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ.
ಒಂದಷ್ಟು ಜನರನ್ನು ಎಷ್ಟು ಬೇಕೋ ಅಷ್ಟೇ ನಂಬಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟು, ದೋನಿ ಬರುತ್ತದೆ ಕಾಯುತ್ತಾ ಇರಿ ಎಂದು ಕೂರಿಸಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದು ಆಗುವ ತನಕ ಆತಂಕ ತಪ್ಪಿದ್ದಲ್ಲ. ಕೂತಲ್ಲಿ ನಿಂತಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲದೆ ಇರುವ ಮನಸ್ಸು ಸದಾ ನಿರೀಕ್ಷೆಯ ಗೂಡು.
ನೈತಿಕತೆಯು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡುವ ಕ್ಷೇತ್ರ. ಒಂದು ಕೆಲಸ ನೈತಿಕವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ತೀರ್ಮಾನವನ್ನು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಹೊರಗಿನ ಕಾನೂನು ಹಲವು ಬಾರಿ ವಿಫಲವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಮಾತ್ರ ಸದಾ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ನಕಲು ಮಾಡಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯು ಹೊರಗೆ ಗೆದ್ದವನಂತೆ ಕಾಣಬಹುದು, ಆದರೆ ಆತನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ” ನೀನು ನೈಜವನ್ನಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದಿಯೇ? ” ಇದು ಅವನಿಗೆ ಹರ್ಷ ನೀಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಅಶಾಂತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದೆ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ನ್ಯಾಯದ ಪ್ರಭಾವ..
ಆಧ್ಯಾತ್ಮದಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಸ್ಥಾನ ‘ಭಗವದ್ಗೀತೆ’ಯಂತಹ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ” ಉದ್ದರೇದ್ ಆತ್ಮಾನಾತ್ಮಾನಂ” ಎಂಬ ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ‘ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಆತ್ಮದಿಂದಲೇ ತನ್ನನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎತ್ತಬೇಕು. ಈ ಆತ್ಮ ಅವನನ್ನು ಅಳೆಯಲ್ಲದೆ ( ನಾಶಮಾಡದೆ ) ಬೆಳೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ನಾವು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಭಾವಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದರೆ, ಅದು ಜೀವನದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನೇ ಒಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ‘ ನಾನು ಇದನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದು ಸರಿನಾ ಅಥವಾ ತಪ್ಪಾ ? ‘ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕಲು ಯಾವುದೇ ಜಡಬುದ್ಧಿಯ ಸಲಹೆ ಬೇಡ, ಬೇಕಾಗಿರೋದು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ತಪಸ್ಸು. ಆತ್ಮ ಸಾಕ್ಷಿಯ ಜ್ವಾಲೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿಕೊಂಡು ತೀರ್ಮಾನ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನವೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸಿನ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮ ಸಾಕ್ಷಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದಿನ ವೇಗದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ಬಾಹ್ಯ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಿಂದೆ ಓಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಆ ಯಶಸ್ಸು ಕೂಡ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ತೃಪ್ತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಅರ್ಥ ಶೂನ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ತೃಪ್ತಿ ಎಂಬ ಅಂತರಂಗದ ಶಾಂತಿ ನಮ್ಮ ನೈಜ ಗೆಲುವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಗಂಭೀರ ತೀರ್ಮಾನಗಳಾಗಲಿ,ಸಣ್ಣ ಕ್ಷಮೆ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮಗಳಾಗಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೂ ಆಂತರಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
” ಬಹಿರಂಗದ ಶುದ್ಧಿಗಿಂತ ಅಂತರಂಗದ ಶುದ್ಧಿ ಲೇಸಯ್ಯ” ಆತ್ಮದ ಜೊತೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟರೆ, ಪರಮಾತ್ಮನು ನಮ್ಮ ಜೊತೆ ಬರುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಮಾತು ಅಕ್ಷರಶ ಸತ್ಯ.
ಹೀಗಾಗಿ ” ನಮ್ಮ ನಡತೆಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವವರು ಬಾಹ್ಯ ಜಗತ್ತಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯೇ ನಮ್ಮ ಅಂತಿಮ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ “.
ಲೇಖಕರು :
ಶ್ರೀ. ರಮೇಶ. ಎಸ್. ಬಿರಾದಾರ
9964231143
ಮೂಡಲಗಿ.
